De ont­wik­ke­lin­gen op het gebied van de kwa­li­fi­ca­tie van werk­ne­mers en zelf­stan­di­gen staat in Neder­land niet stil (zie ook onze blog hierover). Maar ook in Euro­pa staat dit onder­werp cen­traal. Zo heb­ben de Raad van de Euro­pe­se Unie (EU) en het Euro­pe­se Par­le­ment op 13 decem­ber 2023 al een voor­lo­pig akkoord bereikt over nieu­we regels voor platformwerk(ers).

Plat­form­werk: wat houdt dit eigen­lijk in?
Bij plat­form­werk gebrui­ken bedrij­ven of per­so­nen een onli­ne ‘plat­form’ (vaak in de vorm van een App) om toe­gang te krij­gen tot ande­re bedrij­ven of per­so­nen om tegen beta­ling dien­sten te ver­le­nen of pro­ble­men op te los­sen. Op het plat­form wordt vraag en aan­bod dus bij elkaar gebracht. Plat­form­werk is er in veel ver­schil­len­de soor­ten en maten, waar­bij ook op ver­schil­len­de manie­ren met elkaar wordt  gecon­trac­teerd. Voor­beel­den van plat­form­werk zijn bestel- en bezorg­dien­sten, ver­taal­werk­zaam­he­den, zorg­werk­zaam­he­den, schoon­maak­dien­sten of taxi­dien­sten. Plat­form­werk is door de corona­cri­sis in een stroom­ver­snel­ling geko­men, door­dat het bij­voor­beeld veel nor­ma­ler is om bood­schap­pen te laten bezor­gen. In 2022 werk­ten onge­veer 28 mil­joen men­sen via een digi­taal arbeids­plat­form. De ver­wach­ting is dat dit er in 2025 meer dan 43 mil­joen zul­len zijn.

Werk­ne­mer of zelf­stan­di­ge?
Een van de belang­rijk­ste reden waar­om de EU regels wil opstel­len voor de plat­form­wer­kers ziet op de kwa­li­fi­ca­tie van werk­ne­mer en zelf­stan­di­ge. Op dit moment zijn de mees­te plat­form­wer­kers in de EU werk­zaam op basis van een opdracht­over­een­komst en dus for­meel een zelf­stan­di­ge. Veel plat­form­wer­kers krij­gen ech­ter in de prak­tijk te maken met dezelf­de regels en beper­kin­gen als een werk­ne­mer in loon­dienst en zijn dus schijn­zelf­stan­di­ge. Veel plat­form­wer­kers zou­den dus eigen­lijk een arbeids­over­een­komst moe­ten heb­ben en dezelf­de bescher­ming als een werk­ne­mer moe­ten genie­ten.

Nieu­we regels inza­ke plat­form­werk
Aan­ge­zien de lid­sta­ten van de EU plat­form­werk erg ver­schil­lend bena­de­ren, heb­ben de Raad van de EU en het Euro­pe­se Par­le­ment op 13 decem­ber 2023 een voor­lo­pig akkoord bereikt over nieu­we regels voor platformwerk(ers) bin­nen de EU. De twee belang­rijk­ste focus­pun­ten die hier­on­der wor­den toe­ge­licht zijn:

1. een cor­rec­tie van de kwa­li­fi­ca­tie van zelf­stan­di­gen; en
2. het trans­pa­ran­ter gebruik van algo­rit­men.

Cor­rec­tie van de kwa­li­fi­ca­tie van zelf­stan­di­gen
Eén van de doe­len is om schijn­zelf­stan­dig­heid tegen te gaan. Plat­form­wer­kers wor­den geacht werk­ne­mers te zijn (en dus geen zelf­stan­di­gen), indien hun (arbeids)relatie met het plat­form aan ten min­ste 2 van de onder­staan­de 5 indi­ca­to­ren vol­doet:

• het maxi­mum­be­drag dat plat­form­wer­kers kun­nen ont­van­gen;
• toe­zicht op hun pres­ta­ties, ook langs elek­tro­ni­sche weg;
• con­tro­le over de ver­de­ling of toe­wij­zing van taken;
• con­tro­le op de arbeids­voor­waar­den en beper­kin­gen bij de keu­ze van de werk­tij­den; en
• beper­kin­gen van de vrij­heid van de plat­form­wer­ker om het werk te orga­ni­se­ren en regels omtrent ver­schij­ning of gedrag.

Lid­sta­ten mogen uit hoof­de van hun nati­o­na­le recht nog ande­re indi­ca­to­ren aan deze lijst toe­voe­gen. Als aan 2 van de 5 indi­ca­to­ren is vol­daan, dan moet het digi­ta­le plat­form aan­to­nen dat geen arbeids­ver­hou­ding bestaat con­form het toe­pas­se­lij­ke nati­o­na­le recht en de nati­o­na­le prak­tijk.

Het trans­pa­ran­ter gebruik van algo­rit­men
Plat­form­wer­kers moe­ten wor­den geïn­for­meerd over het gebruik van sys­te­men voor geau­to­ma­ti­seer­de moni­to­ring en besluit­vor­ming. Ook moet ermee wor­den voor­ko­men dat digi­ta­le arbeids­plat­for­men bepaal­de soor­ten per­soons­ge­ge­vens kun­nen ver­wer­ken met behulp van deze sys­te­men. Het gaat dan bij­voor­beeld om per­soons­ge­ge­vens over de emo­ti­o­ne­le of psy­cho­lo­gi­sche toe­stand van de plat­form­wer­kers of gege­vens met betrek­king tot pri­vé­ge­sprek­ken.

Hoe nu ver­der?
Het voor­lo­pi­ge akkoord moet nog wor­den goed­ge­keurd door de Raad van de EU en het Euro­pe­se Par­le­ment. Na deze goed­keu­ring nemen bei­de instel­lin­gen het voor­stel for­meel aan en wordt het omge­zet in wet­ge­ving. Na deze for­me­le stap­pen heb­ben lid­sta­ten twee jaar de tijd om de nieu­we richt­lijn in hun nati­o­na­le wet­ge­ving op te nemen.

Wij hou­den u uiter­aard op de hoog­te van de ver­de­re ont­wik­ke­lin­gen op dit gebied.

 

Meer weten over alles omtrent het onder­werp zzp? Klik dan hier!